Шығу тарихы
Багуа саунасы — бұл қазіргі замандағы «сауна» ұғымына жаңа түсінік қосқан, қытайлық философия мен дәстүрлі медицинаның терең негізінде қалыптасқан өзгеше терапиялық әдіс. Атауы «Багуа» (八卦) — Қытайдағы ғұрыптық философиялық жүйе болып табылады, ол сегіз әлемдік күштерді (или «қылықтарды») бейнелейді: аспан, жер, әуе, су, от, топырақ, ағаш және метал. Багуа — бұл Тайцзи (йин-ян) принципінің дамыған түрі, ол әлемдегі барлық құбылыстардың өзара байланысты және тепе-тең болуын түсіндіреді.
Багуа саунасының шығуы Қытайдағы традициялық медицина (ТМҚ) мен даосизмнің ұстанымдарына негізделген. Ол әуелде қытайлық даос монахтарының жүрек-қан тамыр жүйесін, энергия ағынын (Ци) және ішкі органдардың тепе-теңдігін сақтау үшін қолданылған.
Багуа саунасының арнайы құрылымы — сегіз бөліктен тұратын, әрқайсысы бір багуа символымен сәйкес келетін қызғылт-қызыл, қызыл, сары, көк, ақ, қара, жасыл және күміс түсті бөліктерден тұрады. Әр бөлікте әртүрлі температура, ылғалдылық, эфирлік майлар мен тас қолданылады, олар багуа қылықтарына сәйкес келеді.
Бүгінгі күнде Багуа саунасы Қытайда, Жапонияда, Оңтүстік Кореяда, ал кейіннен Еуропа мен Америкада да қолданыла бастады. Ол әуелі альтернативті медицина орталықтарында, спа-комплекстерде және даосизм ұстанушылары арасында қолданылса, қазір бұл әдіс әлемдік түрде денсаулықты қалыптастыру мен стресті басу үшін қолданылады.
---
Қолданылуы
Багуа саунасының қолданылуы — бұл тек қана жылылыққа шығу емес, бірақ энергетикалық тазарту мен органдардың тепе-теңдігін қалыптастыру үшін арнайы жоспарланған процедура. Сауна әдетте 8 бөліктен тұрады, әрқайсысы бір багуа символымен байланысты:
1. "Аспан (Цянь)" – жоғары температура, құрғақ жылу — жүрек пен жүйке жүйесін қалыптастырады.
2. "Жер (Кун)" – жылы, ылғалды, тұрақты жылу — қарын, бауыр, өт жүйесін жақсартады.
3. "Әуе (Дуі)" – жұмсарылған жылу, жақын әуе ағыны — тыныс алу жүйесін тазартады.
4. "Су (Цзянь)" – салқын-жылы аралас әсер — бүйрек пен қан тамырларын түзетеді.
5. "От (Ли)" – қызыл түсті жылу, инфракызыл сәуле — қан айналымын, иммунитетті күшейтеді.
6. "Топырақ (Чэнь)" – ылғалды, құмды жылу — қарын-ішек жүйесін жақсартады.
7. "Ағаш (Дуан)" – жасыл түсті жылу, эфирлік майлар (пиния, сандал) — бауыр мен жүрек қызметін қалыптастырады.
8. "Метал (Цзянь)" – салқын, ақ түсті жылу — өкпе мен иммундық жүйені күшейтеді.
Адам саунаға кіріп, әр бөлікте 5–10 минут өткізеді, әр бөліктің әсерін сезініп, тыныс алуын, қан айналымын, энергия ағынын қадағалайды. Процедура әдетте 45–60 минутқа созылады. Кейде саунаға эфирлік майлар, қызыл тас, тұз, қытайлық дәрілік өсімдіктер (жүзім, жасыл чай, қызыл қызанақ, гинсенг) қосылады.
---
Денсаулыққа пайдалы әсері
1. Ци (энергия) ағынын жақсартады
Багуа саунасы — бұл традициялық Қытай медицинасының негізінде қалыптасқан. Ол «Ци» ағынын қалыптастырып, энергия барлық меридиан (энергия жолдары) арқылы біркелкі таралуына көмектеседі. Бұл адамның күшін, өмір сүру қабілетін және жалпы тұрақтылығын арттырады.
2. Тыныс алу жүйесін жақсартады
Әр бөліктегі әртүрлі ылғалдылық пен температура өкпенің сыйымдылығын арттырып, тыныс алу мүшелерін тазартады. Астма, бронхит, аллергия бар адамдарға өте пайдалы.
3. Қан айналымын жақсартады
Жылу қан тамырларын кеңейтеді, қан қысымын тұрақтандырады, қандағы холестерин деңгейін төмендетеді. Жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысын жеңілдетеді.
4. Токсиндерді шығару
Сауна қызғылт жылу арқылы тер арқылы токсиндерді, сүйекті қышқылдарды, құрамындағы тұзды және ауыр металдарды шығарады.
5. Стресс пен апатты жеңеді
Эфирлік майлар мен әр бөліктің арнайы энергиясы миға тыныштық береді, кортизол деңгейін төмендетеді, эндорфин мен серотонин бөлінуін арттырады. Бұл депрессия, ұйқы бұзылыстары, қорқыныш пен ашуланғыштықты жеңуге көмектеседі.
6. Иммунитетті күшейтеді
Жылу мен эфирлік майлар иммундық жүйені қозғайды, вирустарға қарсы күресуге қабілеттілікті арттырады.
7. Дененің тепе-теңдігін қалыптастырады
Багуа саунасы — бұл жеке адамның йин-ян тепе-теңдігін қалыптастыруға бағытталған. Мысалы, ашуланғыш адамға салқын, су бөлігі; қызғылт, құрғақ бөлік — апатты адамға қолайлы.
---
Кері әсерлері және қарсылықтары
Багуа саунасы әлі де ғылыми түрде толық зерттелмеген, сондықтан кейбір қарсылықтар мен кері әсерлері де бар:
1. Жүрек-қан тамыр аурулары — қан қысымының қатты өзгеруі, жүрек айқыны, артериялық гипертония (3-4 дәреже) болғанда қатты қауіпті.
2. Берілген аурулар — өкпе жеткіліксіздігі, қан айналымының бұзылысы, қан құрамындағы қан құйылғанда, жоғары температура болғанда қолдануға болмайды.
3. Құрғақтық және электролиттік тепе-теңдіктің бұзылуы — ұзақ уақыт саунаға отырғанда қандағы натрий, калий, магний төмендейді, ол құрғақтық, бас ауруы, құрғақтық түсіп, бас айналуына әкелуі мүмкін.
4. Берілген аллергиялар — эфирлік майлар, тұз, өсімдіктерге аллергия болса, әрекет етуі мүмкін.
5. Берілген түрдегі аурулар — жүктілік, эпилепсия, онкологиялық аурулар, қан құйылғанда, жүрек артериясындағы стендтер барда қолдануға қатаң тыйым салынады.
6. Психологиялық әсер — кейбір адамдар әр бөліктің энергиясын сезініп, «энергетикалық құлшыныс» сезімін байқайды — бұл кейде қорқыныш, құбылыстың түсініксіздігін тудыруы мүмкін.
---
Қорытынды
Багуа саунасы — бұл табиғат пен философияның қосылған ғажайып құралы. Ол тек қана жылылыққа шығу емес, бірақ адамның барлық жүйелерін — дене, ми, энергия, рух — біріктіретін сауықтыру және тазарту әдісі. Қытайлық традицияларға сәйкес, ол «жан мен дененің бірлігін» қалыптастырады.
Бірақ бұл әдіс әр адам үшін әртүрлі. Оны қолданғанда, әрқашан дәрігермен кеңесу керек, ерекше қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет. Багуа саунасы — бұл қазіргі өмірдің қысымынан шығу үшін табиғи, терең және әдемі құрал. Егер сіз өзіңіздің энергияңызды қалпына келтіріп, дене мен рухыңыздың тепе-теңдігін қалыптастырғыңыз келсе — Багуа саунасы сізге арналған жол болуы мүмкін.
